ORUCU BOZAN ŞEYLER
Yemek, içmek ve cinsel ilişkide bulunmak orucu bozan şeylerdir.
Bunların hangi durumda sadece kazâ, hangi durumda kazâ ile birlikte kefâreti
gerektirdiğini görelim.
KAZA VE KEFARETİ GEREKTİREN DURUMLAR
Orucu bozup hem kazâ hem de kefâreti gerektiren durumların başında rama-
zan günü oruçlu olduğunu bildiği hâlde bir şey yiyip içmek ve ya cinsel ilişkide bulunmaktır
Bütün fıkıh mezhepleri, ramazan günü oruçlu iken bilerek ve isteyerek normal cinsel ilişkide bulunmanın, hem kazâ ve hem de kefâreti gerektireceği konusunda
görüş birliği etmişlerdir.
Hanefî mezhebine göre, bilerek ve isteyerek bir gıda
veya gıda özelliği taşıyan her türlü maddeyi almayı da bu hükme kıyas ederek, bu
durumda da hem kazâ hem de kefâret gerekeceğini söylemişlerdir.
SADECE KAZAYI GEREKTİREN DURUMLAR
Hanefî fakihleri, beslenme amacı ve anlamı taşımayan ve esasen yenilip
içilmesi mûtat (normal, alışılmış) olmadığı gibi insan tabiatının meyletmediği
şeylerin yenilip içilmesi durumunda da orucun bozulacağını, fakat bunun
kefâreti gerektirmeyeceğini söylemişlerdir.
Örneğin: Çiğ pirinç, çiğ hamur, un, ham
meyve yemek veya fındık, badem ve cevizi kabuğuyla yutmak böyledir.
Bunlar yiyecek maddesi olmakla birlikte, bunların bu şekilde yenilmesi nor-
mal değildir ve hem de bunlar bu halleriyle insanın iştah duyacağı ve yemek
isteyeceği şeyler değildir.
Fakihler ağza giren yağmur, kar veya doluyu isteyerek yutmayı, su içme
kapsamında değerlendirerek orucu bozacağını; fakat, kişinin kastı olmaksızın
boğaza inen yağmur, kar ve dolunun orucu bozmayacağını söylemişlerdir.
Kusma, kasten yapılmadığı durumlarda orucu bozmaz. Kasten yapıldı-
ğında ise, sadece ağız dolusu olması halinde bozar
Yeme, içme ve cinsel ilişki sayılan her davranış orucu bozar, kazâ edilmesini
gerektirir. Kasıtlı olarak yapılırsa hem kazâ hem kefâret gerekir.
Unutarak bir şey yemek ve içmekle oruç bozulmaz.
Peygamberimiz
oruçlu olduğunu unutarak yiyip içenlerin oruca devam etmelerini, onları
Allah’ın yedirip içirdiğini söylemiştir (Buhârî, “Savm”, 26; Müslim, “Sıyâm”,
17).
Fakat yanlışlıkla (hata) yiyip içmek bundan farklı olup Hanefîler’e göre
orucu bozar. Meselâ; bir kimse oruçlu olduğunun farkında olduğu halde
kasıtsız olarak yanlışlıkla bir şey yese veya içse, diyelim ki abdest alırken
ağzına aldığı sudan yutsa veya denizde yüzerken su yutsa orucu bozulur ve
kazâ lâzım gelir.
Bir şey yiyor veya içiyorken imsak vaktinin girdiğini anlayan kimse
derhal yemeyi ve içmeyi bırakmalıdır.
Bile bile yemeye veya içmeye devam
etmesi halinde Hanefî imamlara göre bu kişiye kefâret gerekir.
Kaynak: 2 ciltlik Diyanet ilmihâli’nin oruç bahsi