Sinop‘un Boyabat ilçesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğünce 2021 yılında Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne alınan geleneksel çoban oyunu olan “Dana Oyunu” köylülerce gelecek kuşaklara aktarılıyor.
İlçeye bağlı Gökçeağaçsakızı köyünde boş zamanlarında bir araya gelen her yaştan köylü, “dana oyunu” oynayarak keyifli zaman geçiriyor.
VALİ KARAÖMEROĞLU VE BAKAN KİRİŞÇİ’DEN DESTEK İSTENDİ
Köy halkı, ‘Dana Oyunu’nun Kazakistan’da yapılacak olan 5. Dünya Göçebe Oyunlarında Türkiye’yi ve Sinop’u temsil etmesi talebinde bulundu. Vatandaşlar bu konuda Sinop Valisi Erol Karaömeroğlu ve Dünya Etnospor Konfederasyonundan destek istendi. Ayrıca köy halkı köyün ve oyunun tanıtımı için Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci’yi köye davet etti.
KÖYÜN TARİHİ ÇOK ESKİ
Aslen Gökçeağaçsakızı köyünden olan Orman Yüksek Mühendisi Ümit Taşdemir, köyün tarihi ve oyun hakkında bilgiler verildi. Ümit Taşdemir, “Oyunun tarihine geçmeden önce Gökçeağaçsakızı köyünün tarihi hakkında bilgi vermek istiyoruz. Köyümüz Sinop ilinin Boyabat ilçesine bağlı bir Türkmen köyü olup kuruluş yılı bilinmemektedir. Köyümüz, Merkez, Urluca, Caba ve Kayaönü olmak üzere dört mahalleden oluşmaktadır. Köyün ismi, 1487 ve 1530 tarihli tahrir ve 15. yüzyıl sonlarına ait vakıf tahrir defterlerindeki bilgilere göre Sakız Büki olarak geçmektedir. Gökçeağaçsakızı köyümüze ait geleneksel çoban oyunumuz, genellikle yaz aylarında ikindi vaktinden sonra hava serinleyince oynanmaktadır. Oyunun köylülerce bilinen tarihi, 1700’lü yılların başlarına kadar ulaşmaktadır. Söz konusu veriye de şu anda seksenli yaşlarda ve köyün büyüklerinden olan dedemin dedesiyle oynadığı sözlü beyanı baz alınarak e-devlet üzerinden yapılan soyağacı sorgulama hizmeti ile ulaşılmaktadır” dedi.
OYUNDA CİNSİYET VE YAŞ AYRIMI YOK
Oyunda, cinsiyet ve yaş ayrımı olmadığını belirten Ümit Taşdemir, oldukça eğlenceli olan bu oyunu herkesin oynayabileceğini söyledi. Taşdemir; “Oyunda, cinsiyet ve yaş ayrımı yoktur. Herkes, oyunu oynayabilir. Ancak, yaşlı oyuncular dana çobanı seçimine katılmaz. Dana çobanı seçimi, genç oyuncular arasında olur. Seçim yapılırken oyuncular, 1 metre 20 santim uzunluğunda, parmak kalınlığındaki fındık ağacı sopasını ayakkabısının üzerine koyar ve ileriye doğru fırlatır. Oyunculardan hangisi geride kalırsa dana çobanı, o olur. Sonra da oyuna geçilir. Oyunda, dana diye tabir edilen büyükçe bir kozalaktır. Oyun için kenar uzunluğu, 2 metre olan bir kare çizilir. Sonra da karenin her bir köşesine bir avuç büyüklüğünde kuyular açılır. Aynı şekilde karenin ortasına da iki avuç büyüklüğünde kuyu açılır. Oyuncular, yerlerine oturur ve taraflarını seçer. Tarafını seçen oyuncudan itibaren diğer oyuncular da ardışık olarak tarafını seçer. Daha sonra, oyunculardan yaşça en büyük olanı danaya sopa ile vurarak oyunu açar. Bu esnada ‘dana bostana girmiş’ gibi ifadeler kullanarak dana çobanını, sinir harbi içine sokar. Dana çobanı, oyunculardan herhangi birisinin tarafından geçerek ortadaki kuyuya danayı koymaya çalışır. Bu esnada oyuncular da danayı geçirtmemek için sopalarla danaya vurarak dana çobanına engel olmaya çalışır. Bununla birlikte dana çobanı, bu uğraş içindeyken oyunculardan birinin sopasının önündeki kuyuda bağlantısının olmadığını görüp kendi sopasını oyuncunun kuyusuna koyarsa dana çobanı, oyuncuya çobanlığını devreder. Bu durumda oyuncu kalkar, yerine çoban oturur. Oyun bu kurallar çerçevesinde bu şekilde devam eder” diye konuştu.
2021 YILINDA SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS LİSTESİNE GİRDİ
Dana Oyununun, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2021 yılında Somut Olmayan Kültürel Miras Listesinden ulusal envantere kaydının yapıldığını ifade eden Ümit Taşdemir, ayrıca, 2019 yılında Dünya Etnospor Konfederasyonuna, oyun ile ilgili olarak video gönderildiğini belirtti. Taşdemir; “Bununla birlikte Sinop Üniversitesi-Kültür ve Turizm Sempozyumu Bildiriler Kitabı(21-24 Ekim 2021/Sayfa 147)’nda kültür bildirisi olarak yayımlanmıştır.
5. DÜNYA GÖÇEBE OYUNLARINA KATILMAK İSTİYORUZ
2022 Dünya Göçebe Oyunları, Dünya Göçebe Oyunları Komitesi tarafından 29 Eylül-2 Ekim 2022 tarihleri arasında Türkiye’nin İznik kentinde 37 spor dalıyla 4. kez düzenlendi. 5. Dünya Göçebe Oyunları Kazakistan’a yapılacak” dedi.
BAKAN KİRİŞÇİ’Yİ KÖYÜMÜZE DAVET EDİYORUZ
Bu arada köy halkı ve gurbette yaşayan Gökçeağaçsakızı köylüleri geleneksel oyunun Kazakistan’da yapılacak olan 5. Dünya Göçebe Oyunlarına katılması talebinde bulundu. Köylüler, “Söz konusu geleneksel oyunumuzla Göçebe Oyunlarına katılabilmemiz için konfederasyondan davet; Sayın Valimiz ve yetkililerden yardım bekliyoruz. Bununla birlikte hayvancılık ve ormancılığın simgesi olabilecek oyunumuzun tanıtımı için Sayın Bakanımız Prof. Dr. Vahit Kirişçi’yi oyunu oynamak için Köyümüze davet ediyoruz” diye konuştu.
KAYNAK: VİTRİNHABER