Sinop’ta 1946 yangını ve Cevdetkerim İncedayı Mahallesi (Araştırma İnceleme) Mustafa Genç

Sinop’un kaderini değiştiren birkaç önemli olayların içinde yer alan 1946 Sinop Yangını deyim yerinde ise şehrin büyük bir bölümünü yaktı kül edip yok etti.

Şehrin kalabalık mahallelerinden olan Camikebir mahallesindeki evlerin yok olmasına sebep olan 1946 Sinop yangını Ümit Cemil isimli orta yaşlı bir kişinin evinden çıktığı tespit edildi. Bu şahsın evi Sakarya Caddesinde bulunan Şimdiki Köşk Pastanesinin civarında bulunuyordu. Evin Ahşap Balkonunda bulunan ateş dolu mangaldan sıçrayan kıvılcım veya mangalın devrilmesi sonucunda başlayan yangın, Kuvvetli esen Gündoğusu rüzgarı’nın da etkisi ile yayılıp, Camikebir Mahellesinin denize kadar olan bölümünün yanmasına neden olmuştur. Gece yarısından sonra Rüzarın yön değiştirip Kareyel’e dönmesiyle birlikte deniz sahilinden dönen yangın mahallenin Kalan kısmının yanmasına sebep olmuştur. Böyle büyük yangının gerçekleşmesi sonucunda mahallede evler, dükkanlar ve işyerlerin büyük bir bölümü kül olurken can kaybının olmaması büyük bir mucize olarak değerlendirilmiştir.

Sinop’ta Böyle bir büyük yangının gerçekleşmesi sonucunda, bu mahallede yaşayan insanların barınma konusu nasıl karşılandı, birazda bu konunun üzerinde duralım.. Yangın sonrası evleri yanan yangınzedeler öncelikli olarak toplu olarak salonlarda toplandı. Yeme ve içmeleri Valilik ve Belediye tarafından karşılandı. Daha sonraki zaman içersinde aileler şehirde ve köylerde bulunan akrabalarının yanına sığındılar. Yine o günkü dönemde Sinop Milletvekili olan Cevdet Kerim İncedayı Hükümette Bayındırlık Bakanı olarak görev yapıyordu. Sinop’a gelen Bakan İncedayı, Yangınzedelerin yaralarına merhem olacağını söyleyip en kısa zamanda konutların yapılacağını söyledi. Daha sonraki günlerde de yapılacak konutların yeri belirlendi.

Şimdiki Gazi Mustafa Kemal İlköğretim Okulu ve Sinop Öğretmenevi Karşındaki denize kadar uzanan arazi o günkü koşullarda mezarlık ve boş durumda bulunan arazi konumunda bulunuyordu. Anlatılanlara göre Yukarıda Rasathane ve Devlet Hastanesi, Aşağıda Cumhuriyet İlköğretim Okulundan başkada burada bir bina yoktu. Bu yerin mezarlık olan bir bölümü de buradan kaldırılıp arazi büyütülüp konut yapımına uygun duruma getirildi. Sonuçta belirlenen bu araziye İki oda bir mutfak büyüklüğünde konutlar yapılıp hak sahiplerine teslim edildi. Mahallenin ismine de Sinop Milletvekili ve Bayındırlık Bakanı Cevdet Kerim İncedayı’nın ismi verildi. Zamanla Yanan Cami Kebir mahallesindeki evlerin zemin temizliği de yapılıp, buraya yeni evler yapılıp, Mahalle yine eski durumuna getirilmiştir. Bugünkü durumda İncedayı Mahallesinin ismi durmasına rağmen, evlerinden bahsetmek biraz zor. Tahminime göre bu mahallede ya bir yada iki eski İncedayı evi kalmış durumda..